Termin reumatyzm pochodzi od gr. słowa rheuma oznaczające­go prąd, płynięcie. Skojarzenie dolegliwości i zapaleń stawowych ze zjawiskiem przepływu cieczy wywodzi się z panującego w starożytnoś­ci przekonania o wpływie cieczy organizmu na występowanie pew­nych chorób. Termin reumatyzm — w znaczeniu podobnym jak obecnie — został użyty po raz pierwszy prawdopodobnie przez lekarza
rzymskiego Galena (II w.n.e.). Obecnie słowem reumatyzm określa się całą grupę różnych chorób mających różne przyczyny (w wielu choro­bach zresztą nieznane) i wymagających różnych sposobów postępowa­nia leczniczego.

Do grupy chorób reumatycznych zaliczane są umownie bardzo różne nieurazowe choroby narządu ruchu, objawiające się dolegliwościami w jego obrębie, a przede wszystkim bólem. Należą do nich choroby, które uszkadzają serce, a nie zagrażają narządowi ruchu, choroby, któ­re mogą być przyczyną kalectwa, a także choroby objawiające się je­dynie częstymi dolegliwościami bólowymi, nie grożące natomiast żadnymi trwałymi ani niebezpiecznymi zmianami (tych jest najwięcej).

Istnieje też wiele chorób wewnętrznych oraz chorób narządu ruchu imitujących swymi objawami choroby reumatyczne, ale w istocie nie mających z nimi nic wspólnego. Są to m.in. różne wady budowy, wady rozwojowe, zakażenia, zaburzenia przemiany materii, choroby krwi, choroby naczyń krwionośnych tętniczych czy żylnych, choroby ukła­du nerwowego.